Zwyczaj posypywania głów popiołem na znak pokuty, celebrowany w Środę Popielcową, znany był na długo przed chrześcijaństwem, stosowany był w starożytnym Egipcie i w Grecji. Opisy pokuty związanej z popiołem możemy znaleźć w Piśmie Św., chociażby w Księdze Jonasza (Jon 3,6). Ta praktyka w liturgii Kościoła pojawiła się już w VIII wieku. Natomiast w 1091 roku papież Urban II wprowadził ten zwyczaj jako obowiązujący w całym Kościele. W tym też czasie ustalono, że popiół do posypywania głów wiernych ma pochodzić z palm poświęconych w Niedzielę Palmową poprzedniego roku.
- Wstrzęmięźliwość od pokarmów mięsnych. Wierni, którzy ukończyli 14. rok życia, są zobowiązani do zachowania w ciągu całego życia wstrzemięźliwości od pokarmów mięsnych we wszystkie piątki całego roku i w Środę Popielcową. Nakaz ten nie obowiązuje, jeżeli zgodnie z przepisami liturgicznymi w piątek przypada uroczystość. Zachęca się do zachowania wstrzemięźliwości także w Wigilię Narodzenia Pańskiego, choć Kościół w Polsce nie nakłada takiego obowiązku
- Post ścisły czyli możliwość spożycia jednego posiłku do syta oraz dwóch skromnych posiłków w ciągu dnia. Obowiązuje w Środę Popielcową oraz w Wielki Piątek wszystkich wiernych Kościoła katolickiego pomiędzy 18. a 60 rokiem życia.
- Post paschalny w Wielką Sobotę (trwający do Wigilii Paschalnej) nie jest obowiązkiem, ale jest przez Kościół bardzo zalecany i zgodny z wymową liturgii Triduum Paschalnego. Kościół zachęca, aby Wielką Sobotę przeżywać w klimacie postu paschalnego, przez otwarcie się na Słowo Boże i budzenie w sobie pragnienia owocnego przeżycia misterium Zmartwychwstania Chrystusa, aby dzięki temu wierni doszli do radości Niedzieli Zmartwychwstania (Konstytucja o Liturgii, 110)
- Przekładając na prostszy język:
- jeśli np. jesteś studentem w wieku 26 lat to w Środę Popielcową masz obowiązek powstrzymania się od jedzenia mięsa i powinienieś zachować post ścisły
- jeśli np. jesteś seniorem w wieku 65 lat lub uczniem liceum (w wieku 14-18 lat) to powinienieś powstrzymać się tylko od jedzenia mięsa, nie masz obowiązku zachowania postu ścisłego
- jeśli np. jesteś uczniem klasy V SP lub dzieckiem (czyli poniżej 14 roku życia) to nie obowiązują cię jeszcze żadne przepisy dotyczące postu w Środę Popielcową
Nakazy dotyczące postu mają swoje źródło w Kodeksie Prawa Kanonicznego (kan. 1249-1253), niemniej ich dookreśleniem zajmują się Konferencje Episkopatu poszczególnych krajów (w przypadku Polski odsyłamy zwłaszcza do nowelizacji IV przykazania kościelnego, którego wykładnię jak i pozostałych przykazań znajdziemy na stronie opoki - kliknij, aby przejść)
